Java'da Birim Test Yazmak: JUnit ve Mockito ile Kapsamlı Bir Örnek

Bir Java projesinde birim test yazmak için kullanabileceğiniz popüler kütüphanelerden biri JUnit 5'tir. Bunun yanında, mocklama (sahte nesne oluşturma) için ise Mockito sıkça tercih edilir.

İşte bu iki kütüphaneyi kullanarak nasıl bir birim test yazabileceğinize dair basit bir örnek:



Senaryo: Öğrenci Notu Hesaplama



Diyelim ki, bir öğrencinin not ortalamasını hesaplayan bir StudentService sınıfınız var. Bu servis, öğrencinin notlarını bir StudentRepository'den alıyor.

Önce, test edeceğiniz servis sınıfı:

// Student.java

public class Student {

   private String name;

   private List grades;



   public Student(String name, List grades) {

       this.name = name;

       this.grades = grades;

   }



   // Getter ve Setter metotları

   public String getName() {

       return name;

   }



   public List getGrades() {

       return grades;

   }

}



// StudentRepository.java

public interface StudentRepository {

   Student findStudentById(long id);

}



// StudentService.java

public class StudentService {

   private StudentRepository studentRepository;



   public StudentService(StudentRepository studentRepository) {

       this.studentRepository = studentRepository;

   }



   public double calculateAverageGrade(long studentId) {

       Student student = studentRepository.findStudentById(studentId);

       if (student == null || student.getGrades().isEmpty()) {

           return 0.0;

       }



       double sum = 0.0;

       for (double grade : student.getGrades()) {

           sum += grade;

       }

       return sum / student.getGrades().size();

   }

}

Birim Test Sınıfı



Şimdi de bu StudentService sınıfını test edelim. Mockito kullanarak StudentRepository'i taklit edeceğiz çünkü gerçek veritabanı bağlantısı veya dosya sistemi gibi dış bağımlılıkları test esnasında kullanmak istemeyiz.

// StudentServiceTest.java

import org.junit.jupiter.api.BeforeEach;

import org.junit.jupiter.api.Test;

import org.junit.jupiter.api.extension.ExtendWith;

import org.mockito.InjectMocks;

import org.mockito.Mock;

import org.mockito.junit.jupiter.MockitoExtension;

import java.util.Arrays;

import java.util.Collections;



import static org.junit.jupiter.api.Assertions.assertEquals;

import static org.mockito.Mockito.when;



@ExtendWith(MockitoExtension.class)

public class StudentServiceTest {



   @Mock

   private StudentRepository studentRepository;



   @InjectMocks

   private StudentService studentService;



   // Her testten önce çalışacak ayarlar

   @BeforeEach

   public void setup() {

       // Mockito bağımlılıkları otomatik olarak enjekte eder.

       // Bu yüzden burada ek bir şeye gerek yok.

   }



   @Test

   public void testCalculateAverageGrade_ValidGrades() {

       // Senaryo: Öğrencinin geçerli notları varsa ortalama doğru hesaplanmalı.

       

       // Mock nesnenin davranışını belirliyoruz.

       // studentRepository.findStudentById(1L) çağrıldığında

       // yeni bir Student nesnesi döndürmesini istiyoruz.

       when(studentRepository.findStudentById(1L))

           .thenReturn(new Student("Ahmet", Arrays.asList(80.0, 90.0, 75.0)));

           

       // Metodu çağırıp sonucu alıyoruz.

       double average = studentService.calculateAverageGrade(1L);

       

       // Beklenen sonuç ile elde edilen sonucu karşılaştırıyoruz.

       assertEquals(81.66666666666667, average, 0.0001);

   }

   

   @Test

   public void testCalculateAverageGrade_NoGrades() {

       // Senaryo: Öğrencinin notu yoksa ortalama 0 olmalı.



       // Mock nesnenin davranışını belirliyoruz.

       when(studentRepository.findStudentById(2L))

           .thenReturn(new Student("Ayşe", Collections.emptyList()));

           

       double average = studentService.calculateAverageGrade(2L);

       

       assertEquals(0.0, average);

   }



   @Test

   public void testCalculateAverageGrade_StudentNotFound() {

       // Senaryo: Öğrenci bulunamazsa ortalama 0 olmalı.



       // Mock nesnenin davranışını belirliyoruz.

       // findStudentById metodu null döndürmeli.

       when(studentRepository.findStudentById(3L))

           .thenReturn(null);

           

       double average = studentService.calculateAverageGrade(3L);

       

       assertEquals(0.0, average);

   }

}

Açıklamalar



@ExtendWith(MockitoExtension.class): Bu anotasyon, JUnit 5'e testlerin Mockito tarafından yönetileceğini bildirir.

@Mock: Bu anotasyon ile, StudentRepository sınıfından bir sahte (mock) nesne oluşturulur. Bu nesne, gerçek veritabanı veya dış servise bağlanmadan taklit etmemizi sağlar.

@InjectMocks: Bu anotasyon, StudentService nesnesini oluşturur ve @Mock ile işaretlenmiş mock nesnelerini (studentRepository) bu servis içerisine otomatik olarak enjekte eder.

when(...).thenReturn(...): Bu Mockito metodu ile, mock nesnelerin belirli bir metodu çağrıldığında ne yapacağını belirtiriz. Örneğin, when(studentRepository.findStudentById(1L)) ifadesi, findStudentById metodu 1L argümanı ile çağrıldığında bir şey yapmasını istediğimizi söyler. thenReturn(...) ise o çağrının sonucunda ne döndüreceğini belirtir.

assertEquals(...): JUnit'in temel test metotlarından biridir. İlk parametrede beklenen değeri, ikinci parametrede ise gerçek değeri alır ve eşit olup olmadıklarını kontrol eder. Son parametre olan 0.0001 ise, ondalık sayılardaki hassasiyet farkını göz ardı etmek içindir.

Bu örnek, birim testlerin temel mantığını ve mocklama kavramını anlamanıza yardımcı olacaktır. İhtiyaç duyduğunuzda, bu yapıyı kendi projelerinize uyarlayabilirsiniz.

Yazar: Mert Akbağ